Zespół de Quervaina to bolesna dolegliwość nazywana inaczej zapaleniem pochewek ścięgnistych nadgarstka – obejmująca swoim zasięgiem ścięgna odwodziciela długiego kciuka oraz prostownika krótkiego kciuka. Towarzyszący schorzeniu ból pojawia się u chorego w momencie odwodzenia oraz prostowania kciuka i ma tendencję do promieniowania do przedramienia, utrudniając najprostsze codzienne funkcjonowanie. Czynności takie jak zawiązywanie buta, pisanie na klawiaturze komputera, używanie telefonu komórkowego czy mycie zębów zaczynają być powiązane z silnymi dolegliwościami bólowymi.
Na wystąpienie choroby narażone są szczególnie kobiety opiekujące się dziećmi i codziennie przeciążające nadgarstki i kciuki np. przy podnoszeniu i trzymaniu maluchów na rękach, a także przy pracach domowych, takich jak np. prasowanie czy krojenie żywności. Z tego względu potocznie nazywa się tę dolegliwość “kciukiem matki”.
Objawy towarzyszące zapaleniu pochewek ścięgnistych to przede wszystkim ból kciuka nasilający się przy wykonywaniu określonych ruchów. Często występuje także zaczerwienienie skóry w obrębie kciuka oraz po promieniowej stronie nadgarstka.
Długotrwały proces zapalny prowadzi do trwałego napięcia ścięgien i włókien oraz pogrubienia pochewek. W wyniku tego procesu zmniejsza się ilość płynu poślizgowego produkowanego w ich wnętrzu, a to skutkuje utrudnieniem przesuwania się ścięgien i wspomnianym bólem. Pochewki reagują obrzękiem, wysiękiem oraz przekrwieniem. W efekcie tego procesu następuje zwłóknienie i pogrubienie ich ścian oraz zwężenie światła.
Zespół de Quervaina to schorzenie o nie do końca poznanej etiologii. Wiadomo natomiast, że mogą je wywołać przeciążenia oraz ruchy wielokrotnie powtarzane i obciążające staw. Narażone są więc na nie osoby, które na co dzień wykonują zawody manualne – np. pianiści, stolarze. Sprzyjają mu również czynności monotonne – takie jak pisanie na klawiaturze komputera czy telefonu, które prowadzi do powstania napięcia między ścięgnami, pochewką ścięgnistą oraz pozostałymi tkankami dłoni. Może być on również efektem urazów nadgarstka albo RZS (reumatoidalnego zapalenia stawów), które skutkuje wytworzeniem się pozapalnych zrostów.
Leczenie tej dolegliwości polega przede wszystkim na postawieniu diagnozy, którą ułatwia tak zwany test von Finkelsteina. Jest to prosty sposób na rozpoznanie zespołu de Quervaina, polegający na zgięciu kciuka i zagięciu na nim reszty palców, a następnie odchyleniu całej dłoni na zewnątrz – w stronę łokcia. U chorego pojawia się w tym momencie silny ból sugerujący wystąpienie właśnie tego schorzenia – natomiast w razie jakichkolwiek wątpliwości lekarz kieruje pacjenta na dodatkowe badanie USG.
Leczenie początkowo opiera się zazwyczaj na terapii zachowawczej wykorzystującej środki farmakologiczne oraz rehabilitację (np. kinesiotaping, terapię manualną, krioterapię). Pomocne mogą być również zastrzyki przeciwbólowe i przeciwzapalne z kortykosteroidami blokującymi postęp stanu zapalnego. Wskazane jest także ograniczenie używania dłoni. Zwłaszcza powstrzymanie się od chwytania ciężkich przedmiotów i niezaciskanie pięści. Lekarz może również zalecić unieruchomienie ręki opatrunkiem i pozostawienie go tak długo, dopóki nie ustąpią objawy zapalne w obrębie pochewki.
W przypadku braku poprawy konieczne jest wdrożenie leczenia operacyjnego. Zabieg wykonuje się w ramach tak zwanej chirurgii jednego dnia. Polega on na założeniu na rękę opaski uciskowej wywołującej niedokrwienie ręki, a następnie nacięciu lub wycięciu pochewki ścięgnistej oraz ewentualnych zrostów i uwolnieniu ścięgien. Pacjent tego samego dnia wraca do domu z miękkim opatrunkiem – a następnie stawia na kontrolę lekarską i zdjęcie szwów we wskazanym przez specjalistę terminie (zazwyczaj sięgającym około dwóch tygodni).
Pacjent musi się nastawić na odczuwanie po zabiegu bólu całej dłoni oraz drętwienia palców. W przypadku gdy dolegliwości bólowe są zbyt silne, należy stosować chłodne okłady zmniejszające opuchliznę i stosować do pozostałych wskazań lekarza, który może zalecić trzymanie wysoko zoperowanej ręki oraz ćwiczenie kciuka.
Zapraszamy serdecznie na konsultacje i zabiegi, które przeprowadza w naszej klinice, w ramach chirurgii jednego dnia, znakomity specjalista – doktor Paweł Zejler, chirurg ręki. Pan doktor jest jednym z najlepszych specjalistów w Europie (dyplom europejski FESSH), posiada wieloletnie doświadczenie zawodowe oraz stażowe w wiodących ośrodkach mikrochirurgii i chirurgii ręki na świecie (między innymi Tajwan, USA). Kontakt i zapisy: 18 264 40 00