Stenoza kanału kręgowego to dość często występujące schorzenie zwyrodnieniowe, w wyniku którego w kanale kręgowym dochodzi do powstania zwężenia, a następnie do podrażnienia struktur nerwowych oraz ich stopniowego uszkadzania. Najczęściej zlokalizowana jest w odcinku szyjnym lub lędźwiowym, rzadziej obserwuje się ją w kręgosłupie piersiowym.

Stenoza kanału kręgowego wiąże się z codziennym obciążaniem kręgosłupa – zarówno podczas zwykłych czynności, jak i podczas uprawiania sportu czy podnoszenia ciężkich przedmiotów. Jest to proces postępującego zwyrodnienia dotykającego poszczególne tkanki – czyli mówiąc prościej „zużywania” kręgosłupa z wiekiem. Z tego względu najczęściej objawia się u osób, które ukończyły 50 rok życia. Efektem toczącego się procesu zwyrodnieniowego jest:

• stwardnienie i pogrubienie więzadeł kręgosłupa,
• przerost i zarośnięcie stawów międzykręgowych,
• pojawienie się mostów kostnych, tzw. osteofitów, zlokalizowanych między trzonami kręgów, które ze sobą sąsiadują,
• powstawanie dalszych patologii krążków międzykręgowych (np. wypuklin), które mogą doprowadzić do zmiany charakteru dolegliwości oraz ich nasilenia.

Wymienione dolegliwości i problemy skutkują powstawaniem zawężenia światła otworów międzykręgowych oraz zmniejszeniu przestrzeni wewnątrz kanału kręgowego – przez które przechodzą korzenie nerwowe.

Początkowy etap powstawania zmian zwyrodnieniowych nie daje objawów lub są one niespecyficzne i trudne do zdiagnozowania. Realne dolegliwości odczuwalne są dopiero w przypadku poważnych, zaawansowanych zmian: ucisku struktur nerwowych – rdzenia kręgowego lub korzeni nerwowych. Ucisk ten wiąże się z upośledzeniem przepływu krwi oraz powstawaniem procesów zapalnych potęgujących dolegliwości i uszkodzenie tkanek. Objawy kliniczne uzależnione są od umiejscowienia stenozy.

W przypadku zlokalizowania jej w dolnym poziomie kręgosłupa lędźwiowego u chorego pojawiają się takie objawy jak:

• miejscowe dolegliwości bólowe o charakterze promieniującym – w przypadku gdy uciśnięciu uległ korzeń nerwowy ból umiejscawia się zazwyczaj w obszarze: łydek, bocznej części podudzi, tylnej powierzchni ud, pośladków
• ograniczenie sprawności ruchowej w zakresie kończyn dolnych (np. opadanie stopy) związane z zaburzeniem funkcji włókien nerwowych, które unerwiają poszczególne grupy mięśni;
• zaburzenia czucia, takie jak poczucie ucisku, drętwienia czy mrowienia;
• rzadko mogą wystąpić również problemy z oddaniem moczu i/lub wypróżnianiem się.

Charakterystyczne jest zmniejszanie się dolegliwości podczas leżenia, siedzenia czy pochylania do przodu oraz ich nasilanie w trakcie chodzenia.

W przypadku zlokalizowania stenozy w obszarze kręgosłupa szyjnego występują takie objawy, jak:

• miejscowe dolegliwości bólowe o charakterze promieniującym; w przypadku gdy uciśnięciu uległ korzeń nerwowy ból występuje zazwyczaj w obszarze ramion, przedramion, dłoni, łopatek lub barków,
• zaburzenia czucia – mrowienie, drętwienie, poczucie ucisku – czyli tzw. parastezje,
• ograniczenie sprawności ruchowej kończyny górnej – wywołane wystąpieniem zaburzeń funkcji włókien motorycznych, które unerwiają dane grupy mięśniowe, np. problemy z utrzymaniem przedmiotów w dłoniach czy precyzyjnymi ruchami, takimi jak pisanie,
• zaburzenia równowagi oraz chodu.

Podobnie jak w wielu innych schorzeniach kręgosłupa rozpoznanie stenozy zwyrodnieniowej umożliwia całościowe postępowanie diagnostyczne, które obejmuje:

• wywiad z osobą chorą dotyczący ogólnego stanu zdrowia i ewentualnych innych chorób,
• badanie fizykalne – w tym neurologiczne,
• badania neuroobrazowe,
• badanie obrazowe: RTG, TK lub MRI kręgosłupa.

Najczęściej stosowane jest badanie radiologiczne (RTG), dzięki któremu lekarz może dokładnie ocenić elementy kostne kręgosłupa oraz zaobserwować zmiany zwyrodnieniowe (np. osteofity).

Zapraszamy serdecznie do Poradni ortopedycznej naszej kliniki, gdzie badaniami kręgosłupa oraz przeprowadzaniem zabiegów w tym obszarze zajmują się wybitni specjaliści: lek. med. Krzysztof Łokas oraz dr n. med. Andrzej Smętkowski